Przewrót majowy 1926 roku to temat, który przybliży Prof. Wiesław Władyka, gość kolejnej Gdańskiej Debaty Obywatelskiej. Otwarte spotkanie odbędzie się 8 maja 2018 r. w Wielkiej Sali Wety w Ratuszu Głównego Miasta Gdańska, o godz. 18.00. Rozmowę z profesorem po jego wykładzie poprowadzi Jerzy Sosnowski. Transmisję z debaty będzie można obejrzeć nieodpłatnie na gdańsk.pl.
Sanacja czy sejmokracja? Kto dźwignie Polskę z chaosu? - te pytania nurtowały marszałka Józefa Piłsudskiego, kiedy wiosną 1926 roku postanowił przeciwstawić się powołaniu rządu Wincentego Witosa, reprezentującego ugrupowania ludowo-narodowe. Inne stanowisko zajął Prezydent RP Stanisław Wojciechowski, współtowarzysz konspiracyjnych poczynań Piłsudskiego, gdy ten przewodził jednej z frakcji Polskiej Partii Socjalistycznej na przełomie XIX i XX wieku. Był 12 maja 1926 roku.
- Nadjechało auto z Piłsudskim i paroma oficerami. Zbliżył się on do mnie sam. Powitałem go słowami: "Stoję na straży honoru Wojska Polskiego", co widocznie wzburzyło go, gdyż uchwycił mnie za rękę i zduszonym głosem powiedział : "No, no, tylko nie w ten sposób". Strząsnąłem jego rękę, nie dopuszczając do dyskusji: "Reprezentuję tutaj Polskę, żądam dochodzenia swych pretensji na drodze legalnej. "Dla mnie droga legalna zamknięta” – wyminął mnie i skierował się do stojącego kilka kroków za mną szeregu żołnierzy" – oto wspomnienie spotkania z Marszałkiem na moście Poniatowskiego, które pozostawił nam sobie Stanisław Wojciechowski.
Porozumienie zwaśnionych stron okazało się niemożliwe. 12 maja 1926 roku około godziny 19 rozpoczęły się pierwsze walki. Tak zaczął się przewrót majowy, który w imię sanacji życia publicznego – jak dzisiaj wiemy – zaprzepaścił ostatecznie szanse polskiej demokracji po 1918 roku.
Gdańskie Debaty Obywatelskie, a zamknięte drogi demokracji
Gdańskie Debaty Obywatelskie składające się z 11 otwartych spotkań gdańszczan z historią Polski to kluczowy element gdańskiej Niepodległej 1918–2018, czyli przygotowań do setnej rocznicy obchodów związanych z odzyskaniem w 1918 r. przez Polskę suwerenności.
Gość siódmej debaty – Prof. Wiesław Zygmunt Władyka - to profesor historii na Uniwersytecie Warszawskim, historyk prasy i wybitny komentator życia publicznego naszych czasów. Jako dziennikarz od wielu lat związany jest z tygodnikiem "Polityka", gdzie wpierw był szefem działu krajowego, a obecnie jest komentatorem wydarzeń politycznych. Autor i redaktor publikacji historycznych. Pracuje w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. W 2012 został członkiem Komitetu Nauk Historycznych PAN.
Poszukiwania tożsamości
Spotkania z autorytetami: historykami, działaczami społecznymi, dziennikarzami prowadzone przez Jerzego Sosnowskiego potrwają aż do listopada 2018 r. w siedzibie Muzeum Gdańska – Ratuszu Głównego Miasta. Są one przeznaczone dla gdańszczanek oraz gdańszczan, którzy poszukują odpowiedzi na pytania o Polskę, wyzwania przed nią stojące, a także o naszą zbiorową tożsamość. Debaty można obejrzeć także w sieci dzięki streamingowi on-line.
– Po stu latach niepodległości przychodzi czas refleksji. Przyglądania się temu, gdzie byliśmy, jak wykorzystaliśmy ten czas jako naród, społeczeństwo, ale także jako gdańska wspólnota. Taka refleksja jest nam potrzebna, aby wiedzieć, gdzie chcemy podążać. Wiedza, debata i otwartość na dialog są najlepszymi przewodnikami w trudnych czasach – zaprasza prezydent Gdańska Paweł Adamowicz.
Wykład Prof. Wiesława Władyki „Maj 1926 - utracone szanse polskiej demokracji” rozpocznie się w Wielkiej Sali Wety Ratusza Głównego Miasta Gdańska 8 maja 2018 r., o godz. 18:00. Wystąpienie prelegenta oraz debata moderowana przez Jerzego Sosnowskiego potrwają około 2,5 godziny. Wstęp jest bezpłatny.
