Szczegóły

Dbamy o Twoje zdrowie! Wydarzenie zostało odwołane.

Nowy termin zostanie ustalony po zniesieniu dyspozycji odwołania wydarzeń w Gdańsku i zakończeniu działań prewencyjnych w związku z możliwym zakażeniem koronawirusem.

We wto­rek, 17 marca br., o godz. 17.00, w Dwo­rze Artusa odbę­dzie się wykład pro­fe­sora Waw­rzyńca Konar­skiego, połą­czony z pro­mo­cją publi­ka­cji o feno­me­nie Irlandz­kiej Armii Repu­bli­kań­skiej. Pod­czas wykładu w Muzeum Gdań­ska zostaną poru­szone wątki pol­skie, w tym i gdań­skie. Uczest­nicy wyda­rze­nia będą mogli zaku­pić w cenie 55 zł książkę „Par­ty­zanci, dok­try­ne­rzy, ter­ro­ry­ści…”. Do dys­try­bu­cji trafi limi­to­wany nakład 50 egzem­pla­rzy.

Nazwa Irlandzka Armia Repu­bli­kań­ska – najczę­ściej w postaci skrótu IRA wystę­puje w świa­to­wym obiegu infor­ma­cyj­nym z róż­nym natę­że­niem od 1919 r. Zaczęto tak wów­czas okre­ślać zaprzy­się­żone grupy zbrojne wal­czące w par­ty­zanc­kiej woj­nie Irland­czy­ków o nie­pod­le­głość w latach 1919-1921. Tajna orga­ni­za­cja woj­skowa pod­jęła naj­pierw walkę z bry­tyj­skimi siłami poli­cyj­nymi, a następ­nie z regu­lar­nym woj­skiem. Trak­tat anglo-irlandzki – zawarty 6 grud­nia 1921 r. – zakła­dał podział wyspy Irlan­dii na dwie czę­ści. Na pół­nocy utwo­rzono pro­win­cję bry­tyj­ską, znaną jako Irlan­dia Pół­nocna. Część połu­dniową nazwano Wol­nym Pań­stwem Irlandz­kim, mającą sta­tus domi­nium bry­tyj­skiego, które w 1937 r. przy­jęło cel­tyc­kie okre­śle­nie Éire. Irlan­dia nie­pod­le­gła posiada zara­zem repu­bli­kań­ską formę pań­stwa od 1949 r., ale to Éire jest do dziś jej nazwą ofi­cjalną.

Mimo pod­pi­sa­nia trak­tatu w 1921 r. IRA nie zaprze­stała dzia­łal­no­ści, a jej celem stra­te­gicz­nym była uni­fi­ka­cja obu czę­ści Irlan­dii w postaci jed­nego pań­stwa. W cza­sie II wojny świa­to­wej sym­pa­ty­zo­wała z III Rze­szą, któ­rej zwy­cię­stwo uzna­wała za prze­słankę ku osią­gnię­ciu zjed­no­cze­nia wyspy. Mimo roz­łamu w 1969 r. na dwie frak­cje kon­ty­nu­owała walkę aż do roz­bro­je­nia w 2005 r. Co ważne, wciąż ist­nieją odłamy daw­nej IRA kon­ty­nu­ujące dzia­ła­nia o cha­rak­te­rze ter­ro­ry­stycz­nym.

– Pro­blem IRA to zagad­nie­nie znane na całym świe­cie, głów­nie za sprawą aktów ter­roru jej człon­ków, uję­tych choćby w takich fil­mach, jak „Gra pozo­rów” z 1992 r. czy „Zdrada” z 1997 r. Rzadko zda­jemy sobie jed­nak sprawę, iż irlandzcy repu­bli­ka­nie dzia­łali na szer­szą skalę. Nie­zwy­kle cie­kawe w tym kon­tek­ście są bliż­sze nam wątki pol­skie i … gdań­skie. Poja­wia się pyta­nie, czy ktoś mający związki z IRA i sze­rzej, z repu­bli­ka­ni­zmem irlandz­kim funk­cjo­no­wał na tere­nie II Rze­czy­po­spo­li­tej oraz Wol­nego Mia­sta Gdań­ska, a być może także w okre­sie po II woj­nie świa­to­wej? Warto poznać te nie­znane wątki naszej wspól­nej, irlandz­kiej i pol­skiej histo­rii – mówi pro­fe­sor Waw­rzy­niec Konar­ski.

Po zakoń­cze­niu wykładu w oddziale Muzeum Gdań­ska odbę­dzie się sprze­daż wyda­nej pod koniec w 2019 r. książki pt. Par­ty­zanci, dok­try­ne­rzy, ter­ro­ry­ści. Chro­no­lo­giczne stu­dium feno­menu Irlandz­kiej Armii Repu­bli­kań­skiej. 356-stron­ni­cowa książka w cenie 55 zł oma­wia zagad­nie­nia zwią­zane z IRA, zawiera indeks oso­bowy, ilu­stra­cje i zdję­cia oraz mapy.

Po pro­mo­cji w oddziale Muzeum Gdań­ska książkę będzie można nabyć poprzez stronę inter­ne­tową war­szaw­skiego Wydaw­nic­twa Grupy Uczelni Vistula.

Waw­rzy­niec Konar­ski – pro­fe­sor nad­zwy­czajny, rek­tor Aka­de­mii Finan­sów i Biznesu Vistula w War­sza­wie, uprzed­nio w UJ, SWPS i UW. Badacz zagad­nień etno­kul­tu­ro­wych i poli­tyczno-ustro­jo­wych w sys­te­mach demo­kra­tycz­nych i auto­ry­tar­nych oraz wybra­nej pro­ble­ma­tyki z dzie­dziny naj­now­szej histo­rii poli­tycz­nej oraz etno­po­li­tyki. Autor wielu ksią­żek i arty­ku­łów nauko­wych o tema­tyce irlandzko-bry­tyj­skiej. Jego naj­now­szą książką są wła­śnie Par­ty­zanci, dok­try­ne­rzy, ter­ro­ry­ści. Chro­no­lo­giczne stu­dium feno­menu Irlandz­kiej Armii Repu­bli­kań­skiej (War­szawa 2019).